Distribuiran u godini kada serijal o Jamesu Bondu slavi pedesetu godišnjicu, film “Skyfall” dvadeset i treći je Bond film, ujedno i treći otkad je Daniel Craig odmijenio Piercea Brosnana.
Skok s Brosnana na Craiga u filmu “Casino Royale” 2006. značila je veću stilsku cezuru nego što je to obično bio slučaj u povijesti serijala. Pierce Brosnan bio je postmodernistički, posthladnoratovski Bond, ženskar sa smiješkom samoironije ispod brka.
Tri koraka dalje
Brosnan se doimao uvjerljivije kad pije martini nego kad se vere po krovovima. Dolaskom Craiga, kao da se Bond vratio u dominantni trend akcijskog filma u prošloj dekadi, a to je povratak klasičnoj fizičkoj akciji nakon desetljeća neodgovorne olakosti računarski generirane slike.
Novi Bond Craig je ulični mačor kontejneraš, mužjak koji trči, mlati se, zadaje i prima udarce.
Novi Bond “Skyfall” - koji potpisuje istaknuti britanski režiser Sam Mendes (“Vrtlog života”, “Put do uništenja”) - nastavlja isti trend, ali još za tri koraka dalje. Euforično primljen od kritike, “Skyfall” je od mnogih proglašen najboljim Bond-filmom. Nije isključeno da je tomu tako, no ono što je nedvojbeno jest to da je “Skyfall” najmračniji, najrizičniji i najperverzniji Bond.
Prvi od standardnih pet akcijskih “set-piecesa” filma odvija se u Istanbulu. Tamo se Bond bori sa zlim plaćenicima oko datoteke s popisom svih ubačenih agenata, a u odlučujućem trenutku M ( Judi Dench) naloži agentici početnici (Naomie Harris) da žrtvuje Bonda i puca iz snajpera u nečisti cilj. Svi vjeruju da je Bond mrtav, no on se vraća u London nakon što zli globalni teroristi napadnu MI6. Oprašta “majci” M izdaju i kreće u potragu za počiniteljem, potragu koja ga preko Šangaja, Macaoa, Londona i Škotske konfrontira s Raulom Silvom ( Javier Bardem). Silva nije klasični bondovski zlikovac: umjesto ideologije, para i moći, loži ga osveta, i sam je bio agent, a M je jednom žrtvovala i njega.
Sve je tu naravno kako u Bondu treba biti: akcijski prizori, egzotične lokacije, ljepotica, kockarnice, motociklističke jurnjave po krovovima, eksplozije, čak i jedan metro koji se uruši u ambis. Narativno, međutim, “Skyfall” se gotovo doima kao starozavjetni ili starogrčki mit. Dok traju tučnjava, puškaranje i eksplozije, postane vam jasno da su Bond i Silva kao Kain i Abel koji se bore za naklonost okrutne, ledene matere, a Silvino izdajstvo gotovo vam se čini ljudski jasnije nego Bondova slijepa lojalnost šefici tvrda srca. Finale još pojačava taj dojam, jer se odvija u Bondovoj rodnoj kući u Škotskoj, tako da serijal prvi put secira svoju ikonu i neuvijeno je psihoanalizira.
Britanska pitanja
Film se u iznenađujuće velikom omjeru odvija u Britaniji. Tematski, on otvara neka tako tipična britanska pitanja, kao što su lojalnost imperiji, klasna podložnost i kompleks velesile koja je izgubila važnost. “Skyfall” je nakon dugo vremena prvi Bond koji je režirao Englez iz redateljske “visoke kulture”. Rezultat je film koji izgleda kao da ga je snimio netko tko prepisuje Fleminga, a jednim okom gleda le Carréa.
Završni dio - u kojem se glorificira škotski pejzaž, odvažnost i lojalnost Britaniji - kao da je zamišljen kao reklamni spot uoči referenduma za škotsko odcjepljenje 2014. godine.