Prvog dana festivala Cannes je imao manje sreće s vremenom nego s filmovima. Diluvijalna kiša dostojna Norveške u jesen sručila se na dan otvaranja na Azurnu obalu, pokvarivši u dobroj mjeri spektakl organizatorima. Ali, ako vrijeme na Azurnoj obali i nije dobro, filmovi - zasad - jesu. Glavni program otvorila su dva koja u potpunosti zaslužuju respekt.
Prvi od njih je “Jeune et Jolie”, film domaćeg režisera Françoisa Ozona, produktivnog, svestranog i poprilično nepouzdanog režisera koji je u svom opusu uspio pomiriti marginu i srednju struju. Ozon je, naime, ishodišno “queer” režiser u čijim filmovima homoseksualnost i svakovrsna različitost imaju bitnu ulogu. On je, međutim, istodobno i autor nekoliko krupnih uspješnica (“Trofejna žena”, “8 žena”) koje su u Francuskoj stekle masovnu popularnost.
Četiri poglavlja
Ozon je u Cannes ove godine stigao s filmom “Mlada i lijepa” kojem je tema maloljetnička prostitucija. Junakinja filma Isabelle (sjajna Marine Vacth) nije - međutim - cura s društvenog dna, narkomanka ili žrtva traffickinga. Ona je situirana srednjoškolka iz gornje srednje klase koja iz znatiželje i osjećaja emocionalnog manjka otvori erotsku web stranicu i uskoro počne opsluživati postarije buržuje, ljude koje inače viđa po teatarskim premijerama. Ovu temu koja graniči s tabloidnim senzacionalizmom Ozon je obradio zanimljivim dramaturškim pristupom koji pomalo podsjeća na njegov i kod nas distribuirani film “5 x 2”. Film je podijeljen u četiri poglavlja, naslovljena po četiri godišnja doba, a svako poglavlje završava srcedrapateljnom pjesmom Françoise Hardy.
U prvom - junakinja na ljetovanju otkriva seksualnost tijekom romanse s njemačkim vršnjakom. U drugom, već ordinira kao prostitutka. Treći prati njezinu majku u trenutku kad joj policija otkrije tajni život njene kćeri, a četvrti Isabellin pokušaj da živi “normalan” život. Ozon je neujednačen režiser koji zna i pogoditi i promašiti. Ovaj put je - za moj ukus - pogodio. Snimio je inteligentan film koji ne docira i ne zgražava se, koji daje naslutiti psihoanalitičku pozadinu problema, ali ne maše Freudom ispred nosa. Ujedno, Ozon je pokazao jednu vrlinu koja inače krasi njegove bolje filmove: fini smisao za humor i ironiziranje francuske srednje klase.
Drugi film prikazan u konkurenciji prvog dana - meksički “Heli” - kudikamo je gorči i ljući zalogaj od Ozonova. “Heli” je treći film režisera Amata Escalantea koji je karijeru počeo pod pokroviteljstvom kultnog i kontroverznog meksičkog redatelja Carlosa Reygadasa, no nakon trećeg filma čini mi se da Escalante postaje važniji režiser od svog mentora.
Vrećice kokaina
Naslovni junak filma “Heli” je mladi radnik u tvornici automobila koji živi s ocem i mlađom sestrom. Sestra hoda s mladim policijskim kadetom koji istodobno radi za narkokartele. Heli jednog dana u vodospremi nađe vrećice kokaina i uništi ih. Odmazda kartela je strašna: ubiju oca i sestrina dečka, sestru otmu, a Helija muče i na koncu puste. Posve sam - jer, ni policiji ne može vjerovati - Heli se mora nositi s posljedicama lakomislene pravdoljubivosti.
Escalante je čak i više od Reygadasa predstavnik novog meksičkog brutalnog naturalizma. “Heli” je mračan i svirep film, no istodobno pun neke životne karnalnosti, vitalizma i snage. Nije to lak film za gledanje, no ne bi me iznenadilo da se ovdje uplete i u diobu nagrada.