Svijet oko Rio Grandea uglavnom počiva na jasnoj podjeli rada. U njemu, Anglosaksonci rade vodeće i bolje plaćene poslove onih koji upravljaju i kreiraju, a Latinoamerikanci rade jeftine, jednostavne poslove manufaktura i usluga.
Postoji - čini se - samo jedno mjesto gdje su te uloge obrnute - a to je mjesto Hollywood. U Hollywoodu, naime, bijeli nerijetko vuku kablove, a Meksikanci pišu, režiraju i - dobivaju Oscare.
Nakon što je prošle godine Meksikanac Alfonso Cuarón osvojio Oscara za režiju za izvedbeno vizionarski film “Gravitacija”, i drugu godinu zaredom ćelavi kipić osvojit će jedan Meksikanac u Hollywoodu. Alejandro González Ińárritu osvojio je - međutim - ne samo jedan, nego čak tri Oscara - za najbolji film, režiju i izvorni scenarij, čime je potvrdio status Hollywooda kao globalnog babilona koji privlači kreativce odasvud, ali i potvrdio uspjeh jedne sjajne generacije meksičkih sineasta koja se formirala početkom ovog stoljeća.
Kasni debi
Alejandro González Ińárritu rođen je 1963. u Ciudad Mexicu. U rodnom gradu, kreativnu je karijeru otpočeo kao radijski DJ i voditelj muzičke stanice. Uskoro je s ekipom suradnika iz muzičkog miljea oformio producentsku tvrtku koja je snimala muzičke videospotove, a potom prešla i na tv formate, tako da je Gonzálezu (Ińárritu mu je majčino prezime) igrano vatreno krštenje bio pilot tv serije. Kao kino-redatelj, González je debitirao kasno - u 37. godini - filmom “Pasja ljubav” (Amores perros) koji je iste godine u Cannesu osvojio nagradu Tjedna kritike.
Omnibus tri priče iz triju klasa suvremenog Ciudad Mexica nastao je u suradnji sa scenaristom Guillermom Arriagom koji je u prvoj fazi karijere gotovo pa Gonzálezov suautor. Te filmove karakteriziraju zamršeni mozaički zapleti s više vremenskih razina i fabularnih linija koji su početkom 2000-ih bili strašno pomodni i ne samo u Meksiku. Uspjeh “Pasje ljubavi” meksičkom dvojcu otvara vrata SAD-a, pa 2003. snimaju “21 gram”, najbolji i dramaturški najkompleksniji Gonzálezov film. Finale grandiozne pretenzije Gonzáleza i Arriage bit će “Babel” - mozaički film s pričama na četiri kontinenta - film koji će svojom grandomanijom inicirati nisku sličnih “globalnih ansambl filmova” inspiriranih teorijom kaosa (“Mammoth”, “Syriana”, “Atlas oblaka”…)
Nakon “Babela” Arriaga i González se razilaze, Arriaga otpočinje ne baš najuvjerljiviju redateljsku karijeru, a González u Barceloni snima “Biutiful”, film koji je srodan “Birdmanu”, te ipak drukčiji od prethodnih autorovih radova.
Jedan se film bavi katalonskim đankijem ( Javier Bardem), drugi propalim akcijskim glumcem ( Michael Keaton), no oba se u osnovi bave likovima srednjih godina koji su gadno zabrazdili i u relativno kratkom roku nastoje raspetljati osobne i obiteljske repove. U oba, paralelni je glavni lik - prostor: u “Birdmanu” Broadway, u “Biutiful” imigrantski “downtown” Barcelone, dio grada u koji ne zalazite ako ne morate.
Ljubitelj žestokih motiva
González je režiser kod kojeg - blago rečeno - manje nije više. Meksički režiser obožava pretrpavati svoje filmove žestokim motivima. U “Biutiful” tako imate i psihičku bolest, i drogu, i sudar autobusa, i reketare, i ilegalne kineske radnike. Slično je i u “Birdmanu” gdje je uz priču o naličju show-biza tipa “Sav taj jazz” González nalijepio i to da junak razgovara s alter-egom, i to da ima moć levitacije, i trudnu ljubavnicu, i kćer na odvikavanju… U tom pretrpavanju ima ne malo (da se ne lažemo: i previše) kiča, no Gonzálezu se mora priznati da je majstor takve barokne pompe. Iz glumaca uvijek izvlači puno, filmovi su mu vizualno fascinantni i režirani efektno. Dosta je vidjeti što su on i njegov snimatelj zemljak Emmanuel Lubezki izveli u “Birdmanu” fingirajući film u jednom kadru, da shvatite da je González virtuoz razmetanja, genij barokne samodopadnosti.