Pedeset i deveti filmski festival u Puli počeo je u subotu u Areni projekcijom filma “Sonja i bik”, romantične komedije redateljice debitantice Vlatke Vorkapić. Kao i svake godine, i ove je direkcija pulskog festivala za otvaranje odabrala film za koji im se čini da ima najviše populističkog potencijala. Kad je film “Sonja i bik” posrijedi, čini se da nisu bili u krivu. Naime, film redateljice Vorkapić bavi se onim čemu se (izgleda) stanovnici ove zemlje najviše vole smijati, a to je odnos sela i grada.
Junaci “Sonje i bika” dvoje su vršnjaka u kasnim dvadesetima, koji ne mogu biti različitiji. Sonja ( Judita Franković) gradsko je dijete koje se vrzma u boemskim krugovima, vegetarijanka i borac za zaštitu životinja. Ante ( Goran Bogdan) sin je seljaka koji uzgaja bikove za borbu i trgovac policama osiguranja. Kad jednom vidi Sonjin istup na TV-u, Antin otac naloži sinu da curu za okladu dovede u Zagoru. Ovaj to i učini, pa mlada aktivistica upoznaje selo iz drukčije perspektive, a između dvoje mladih otpočinje emocionalna veza.
Velika nada
Redateljica filma Vlatka Vorkapić devedesetih je godina bila jedna od velikih nada tzv. novog hrvatskog filma, a u narednom desetljeću afirmirala se kao jedan od najboljih režisera etnografskih filmova, gdje je očito i izbrusila senzibilitet za selo. Vorkapić je dobra redateljica, pa je i “Sonja i bik” umješno napravljen film - brz, kompetentno režiran i nerijetko vrlo zabavan. U normalnom kulturnom kontekstu “Sonja i bik” trebao bi biti pristojni umjereni hit jer za to ima sigurno više aduta od umobolije poput “Larina izbora: izgubljenog princa”.
Unatoč tome, postoji jedna kulturno regresivna nit koja mi u “Sonji i biku” nije simpatična i koja me od filma odbija. Naime, i selo i grad u filmu su prikazani kroz onaj repertoar kulturalnih klišeja kojima je naš ekran zasićen preko svih “Stipi u gostima” i “Naših i vaših”. Sve je tu - dinarska golet, znojni seljaci s lančićima, ikavica i Dejan Aćimović, a s druge strane blazirani građani s pudlicama i dekadentna “celebrity” kultura. Vorkapić kao svojevrsni “advokat” sela te klišeje, doduše, obrće i polemizira s onim što se u Hrvatskoj obično zove “urbani rasizam”.
Neuvjerljiva ljubav
No, makar kroz zaplet Vorkapić okreće stereotipe protiv grada, oni svejedno “rade” s ekrana i potpiruju sami sebe. Među ostalim, oni ljubavnu vezu - srce svake romantične komedije - čine neuvjerljivom jer u “Sonji i biku” dvoje junaka pristižu iz dva nepomirljiva svijeta.
“Sonja i bik” u svakom je slučaju film o kojemu će se dosta razgovarati, koji će iziritirati borce protiv borbi bikova i pokoje aktiviste, no i film koji bi uz čestitu distribuciju mogao biti mali hit.