Projekcijom filma “Cafe Society” Woodyja Allena u srijedu počinje 69. filmski festival u Cannesu, festival koji je već godinama najvažniji svakogodišnji događaj u filmskoj industriji i kulturi. Premda je već desetljećima neupitno festival broj jedan u filmskom svijetu, Cannes je istodobno često i kritiziran zato što favorizira uvijek isti, predvidivi krug autora.
Ove godine, obje su se “istine” o Cannesu opet potvrdile. Po treći put otvara ga film Woodyja Allena, a u “line-upu” se nalaze mahom stara, provjerena lica. No, taj “line-up” je - sviđalo se kome ili ne - zastrašujuće zvučan.
U konkurenciji 21 film
U konkurenciji za glavnu festivalsku nagradu ove će godine igrati 21 film, a među pretendentima za nagradu je cijeli “all stars” suvremenog umjetničkog filma. Za nagradu se bore bivši pobjednici, belgijska braća Dardenne (“Nepoznata kći”) i Rumunj Cristian Mungiu (“Bakalaureat”. Za nagrade konkuriraju i ključni postmodernistički klasici, Pedro Almodovar (“Julieta”) i Jim Jarmusch (“Paterson”). Tu su i višekratni dobitnici canneskih nagrada, poput Britanca Kena Loacha (“Ja, Daniel Blake”), Filipinca Brillantea Mendoze (“Ma Rosa”), Rumunju Cristua Piua (“Sieranevada”) te autora “Odl Boya”, Korejca Park Chan-wooka (“Madmoiselle”). Za nagrade se natječe i kanadski queer postmodernist Xavier Dolan (“To je samo kraj svijeta”), kao i danski majstor pulpa Winding Refn (“Neonski demon”). Tu su - na koncu - i dva čovjeka čije su biografije obilježile Hollywood. Glumac Sean Penn u konkurenciji je s melodramom “Posljednje lice” koje se odvija u ambijentu Liječnika bez granica, a režiser “Basic Instincta” Paul Verhoeven vraća se nakon 10 godina trilerom “Elle” snimljenim u rodnoj Nizozemskoj. Među filmovima u konkurenciji četiri su francuska, tri američka i dva britanska, tri su filma režirale žene, a debitanata nema. Najbliži je debitantu – i možda jedini neočekivan u konkurenciji – brazilski redatelj Mendonça Filho. “Aquarius” je njegov drugi film, a bavi se učiteljicom koja shvati da iz svog stana može putovati vremenom.
Ako je konkurencija Cannesa 2016. zvučna kao malo kad, slično se može reći i za filmove izvan konkurencije. S obzirom da se odvija uoči ljeta kad Hollywood pušta lakše i nepretencioznije naslove, Cannes se obično muči naći jake američke mainstream naslove. Ipak, njih i ove godine ima. U popratnom je programu povratnički redateljski rad Jodie Foster, triler “Money Monster”, ali i novi Spielbergov film “the BFG”.
Ima i dosta biografskih filmova. Čileanac Pablo Larrain predstavlja film “Neruda” koji prati politički put slavnog pjesnika, tu je i film “Ruke od kamena” Jonathana Jakubowicza o slavnom panamskom boksaču Robertu Duranu. Oskarovka Laura Poitras (“Citizen Four”) predstavlja politički dokumentarac o Julianu Assangeu, a Jim Jarmusch film “Gimme Danger” o Iggyju Popu i The Stoogesima.
Za razliku od prošle godine kad smo se šepurili “Zvizdanom”, ove godine Hrvatska nema dugometražni film ni u jednom canneskom programu. Bit ćemo prisutni samo kroz manjinske koprodukcije i kratki film. U natjecateljskom programu tako će igrati rumunjski film “Sieranevada” Cristua Puiua koji je hrvatska koprodukcija (Spiritus movens, producentica Zdenka Gold). U programu 15 dana redatelja igrat će kratki film Šibenčanina Miroslava Sikavice “Zvir”. Kroz motrište sina, film prati oca bagerista koji dobije posao na rušenju bespravnih apartmana na dalmatinskoj obali.
Bez Stonea i Malicka
Koga nema? Neki su komentatori očekivali u programu novog Scorsesea (“Silence”) i Eastwooda (“Sully”), no prvi nije dovršen, a drugi uvršten. Upadljiv je izostanak Terrencea Malicka i njegovog dugo najavljivanog kozmološkog dokumentarca “Putovanje vremena”. Nema ni “Snowdena” Olivera Stonea, koji se držao zicerom programa. Ipak, od od očitih canneskih miljenika, jedan najuočljivije nedostaje, a to je dakako Emir Kusturica. Dvostruki canneski pobjednik planirao je u Cannesu promovirati svoj novi film “Na mliječnom putu” s Monicom Bellucci, no festival ga je odbio s obrazloženjem da je zakasnio s predajom filma. U to obrazloženje nitko ne vjeruje, jer je u Cannesu bilo slučajeva da nedovršeni filmovi igraju i bez špice. Kusturica je do sada u Cannesu uvijek imao bjanko ulaznicu, neovisno o svojem sve bizarnijem političkom aktivizmu te o činjenici da su mu filmovi bili s vremenom sve gori, gluplji i propagandistički plići. Ovaj put, izgleda, ta su se dva faktora poklopila, pa je Cannes odbio jednog od svojih decenijskih miljenika.