Astronomi koji rade na Opservatoriju ALMA u pustinji Atacama u Čileu otkrili su molekularnu ‘iglu u plastu sijena’ - složenu organsku molekulu usred divovskog oblaka plina u međuzvjezdanom svemiru, čak 27.000 svjetlosnih godina daleko.
Velika milimetarska/podmilimetarska antena u Atacami otkrila je prisutnost molekule izopropil cijanida u ‘zvjezdanoj rađaonici’ - plinskom oblaku gdje se rađaju nove zvijezde u sazvježđu Strijelca.
Sve organske molekule koje su astronomi do sada pronalazili u takvim područjima sastojale su se od jedne ‘grane’ ugljikovih atoma, poredanih u ravni lanac. No molekula izopropil cijanida se račva i grana, te se radi o prvom otkriću tako složene molekule u međuzvjedanom svemiru.
Takva struktura česta je u molekulama koje su ključne za život, poput aminokiselina, a ovo otkriće potvrđuje mogućnost da su svi potrebni elementi života nastali u ranim stadijima razvoja Sunčevog sustava - mnogo prije nego su stvoreni planeti poput Zemlje.
- Razumijevanje procesa koji stvaraju organske materijale u ranim fazama oblikovanja zvijezda ključno je za razumijevanje postupnog napretka od jednostavnih molekula do biokemije života, rekao je Arnaud Belloche, voditelj istraživanja.
Belloche i njegovi kolege proučavali su kemijski sastav oblaka plina u maglici Strijelca B2, predjela svemira koji se nalazi blizu središta naše galaksije i bogat je složenim organskim molekulama.
ALMA - Opservatorij koji otkriva tajnu rađanja zvijezda
Atacama velika milimetarska/submilimetarska antena (ALMA) je polje od 66 12-metarskih i 7-metarskih teleskopa kojim zajedno upravljaju Europska unija, Sjedinjene Američke Države, Kanada, zemlje istočne Azije i Čile.
Nalazi se na visokom platou čileanske pustinje Atacama, gdje je zrak suh i rijedak, što pomaže u smanjenju smetnji prilikom detektiranja radio valova milimetarskih i submilimetarskih frekvencija.
ALMA je najskuplji teleskop ikad izgrađen na površini Zemlje
Radi se o najvećem polju preciznih radio-antena na svijetu, koje ima deset puta bolju rezoluciju od prethodnog Vrlo velikog polja (Very Large Array) u pustinji Nevada, a pet puta bolju od svemirskog teleskopa Hubble. Njegova primarna svrha je proučavanje 'zvjezdanih rađaonica' - područja plinskih oblaka u kojima se rađaju nove zvijezde.
S cijenom izgradnje od 1,4 milijarde dolara, ALMA je najskuplji teleskop na površini Zemlje u povijesti. Radovi na polju antena završili su u ožujku 2013. godine, a najnovije otkriće prvi je značajni rezultat istraživanja provedenih na ovom teleskopu.