Mir

Mir je stanje čije sadržaje razni interpretiraju na različite načine. Može biti stanje bez rata, bez sukoba (ali ne i beskonfliktno stanje, jer ono ne postoji u društvenoj zbilji). Mir je i stanje pokoravanja vlasti (javni mir, javni red; “mir u razredu!”, “mir tamo!”).

Mirom se naziva i stanje kada su želje ili minule ili ostale bez ikakve mogućnosti ostvarenja (kad je “postignut mir čula”, na primjer). Mir se javlja i kao termin suprotan radu, nakon dotrajaloga radnog vijeka: “profesor u miru”, pa se mirovinom naziva crkavica, poruga (pre)minulom radu. “Užasan mir, mir groblja” uzvik je koji Schiller stavlja u usta jednome od svojih junaka.

U fizičkoj prirodi nema mira jer nema mirovanja: najbliža je pojmu totalnog mira apsolutna ništica, na kojoj entropija ima najmanju vrijednost i na kojoj staje svaki termodinamički sustav - ali ona nije moguća u našem univerzumu gibanja i nemira. Kada se govori o “miru kao općem dobru” misli se na izostanak nasilja, misli se na prevladavanje konflikta razboritim dogovorom i sintetičkim solucijama kojima se prevladava dihotomija teze i antiteze.

Dakle, ne o miru kao trpljenju (nepravde, nasilja), o miru kao nedjelovanju, nego o miru kao usklađenom boljitku kroz “skupnost” i “dogovor” - što je staroslavensko značenje riječi “mir’” (usp. “svemir” kao sveukupnost, te “mir’” u dvostrukom značenju: i mir i svijet, Mitra je prvotno bog dogovora). “Mir” je u hrvatskome praslavenskog podrijetla, iz indoevropskog korijena “*mei-” (mijenjati, razmjenjivati), koji sa sufiksom “-t” znači uzajamnost, usp. latinski “muto” (mijenjam, v. “mutacija”, “mutant”, “muntati se”, “mudante”, “mitariti se” itd).