ZAGREB - Projekcijom filma “Les adieux ŕ la reine” (Zbogom kraljici), kostimirane drame francuskog režisera Benoita Jacquota u četvrtak u Berlinu počinje 62. Berlinale , najvažniji filmski festival u zimskom dijelu godine. Sa dvadeset i pet filmova u konkurenciji, nizom najavljenih zvijezda i hrpom zanimljivosti u nepregledno brojnim pobočnim programima, i ovogodišnji Berlinale trebao bi biti prava gozba za filmofile.
Prigovori direktoru
Ovim se izdanjem festivala puni deset godina otkad je berlinsku smotru preuzeo njen sad već dugovječni direktor Dieter Kosslick koji je tijekom svoje ravnateljske dekade Berlin vratio na kartu svjetskog filmskog biznisa, podigao na noge značajni Europski filmski market (EFM), osnažio ekonomsku važnost Berlina i vratio mu glamur, čitaj - zvijezde.
No, mnogi kritičari spočitavaju Kosslicku da je sve to učinio žrtvujući kvalitetu. Učestala su žuganja da se berlinski glavni program selektira površno i nemarno, više vodeći računa o privlačenju zvijezda nego o kvaliteti filmova.
Berlinska konkurencija doista je posljednjih godina uključivala neshvatljiva iskliznuća, potpuno bedaste filmove čija je jedina vrlina bila da u njima glume Madonna ili Jennifer Lopez, no ono što je uvijek vadilo Berlinale bili su bogati i neiscrpni pobočni programi, posebice Forum koji je uz canneski Quinzaine nesumnjivo glavni inkubator za mlade, neobične i marginalne autore.
Već na prvi pogled čini se da će i ove godine Berlin biti u znaku ovog dvojstva. Glavni program doima se po najavama prilično akademistički i okoštalo, a njime dominiraju brojni kostimirani povijesni filmovi iz Europe i istočne Azije.
Oskarovski pretendenti
Uz film otvaranja “Zbogom kraljici”, koji još jednom priča sudbinu Marija Antoanete, tu su “Bel Ami” po de Maupassantovom romanu, potom danski film “Kraljičina afera” Nikolaja Arcela o ljubavnom skandalu 18-stoljetne danske kraljice, no i jaki paket kineskih spektakala, uključujući “Cvijeće rata” Zhang Yimoua i “Leteće sablje zmajskih vrata” doajena hongkonškog Novog vala Tsui Harka.
Među atrakcijama izvan konkurencije su i oskarovski pretendenti “Glasno i nevjerojatno blizu” i “Željezna lady”, potom “U zemlji krvi i meda” Angeline Jolie, kao i “Haywire” Stevena Soderbergha.
Kao protutežu sabljama, plaštevima i perikama Berlinale donosi i nešto žešće kultističke robe. Tako će u Berlinu europsku premijeru imati i “Keyhole”, novi naslov ekscentričnog nadrealista iz Winnipega Guya Maddina, tu je i stjegonoša novog filipinskog filma “trećesvjetski De Sica” Brillante Mendoza, a tu su i novi filmovi Alexa de la Iglesije, Wernera Herzoga, braće Taviani…
Od trolista velikih europskih festivala Berlin je - na žalost ili na sreću - jedini koji još uvijek haje i za istočnoeuropski film. Ujedno, to je i jedini od najvećih festivala gdje su naši autori ( Vinko Brešan, Ognjen Sviličić, Zvonimir Jurić) bili pokatkad prisutni. Hrvatski filmovi ove sezone nažalost nisu bili takvi da bi mogli realno očekivati uvrštenje na Berlinale, ali će zato na Potsdamer Platzu biti naslova iz susjedstva.
‘Parada’ u Panorami
U glavnom programu zastupljeni su Mađari filmom “Samo vjetar” Benedeka Fliegaufa (autora kultnog “Dealera”). Dragojevićeva “Parada” uvrštena je u program Panorama koji inače učestalo selektira filmove na LGBT teme. Konačno, tu su i makedonske sestre Mitevske koje u Berlinu promoviraju svoj novi film “Žena koja je obrisala suze” u kojem glumi i - Victoria Abril.
IZ KONKURENCIJE:
ZBOGOM KRALJICI (Benoit Jacquot, Francuska)
Marija Antoaneta ponovo se vraća kao filmski lik u filmu koji početke francuske revolucije pripovijeda iz vizure kraljičine čitačice.
PLES U SJENI (James Marsh, Irska/ V. Britanija)
Jedan od najistaknutijih suvremenih dokumentarista James Marsh vraća se igranom filmu ovom špijunskom dramom u kojoj Clive Owen glumi britanskog obavještajca koji suradnicu infiltrira u IRA-u.
CEZAR MORA UMRIJETI (Paolo i Vittorio Taviani, Italija)
Osebujni velikani talijanskog filma 70-ih u Berlin stižu s dokudramom o zatvorenicima koji pripremaju izvedbu „Julija Cezara“.
ZAROBLJENICA (Brillante Mendoza, Filipini)
Žestoki, često krajnje nasilni filipinski neorealist u novom se filmu bavi grupom taoca koje zarobe filipinski islamisti.
AUTO JAYNE MANSFIELD (Billy Bob Thornton, SAD)
Popularni glumac Thornton vraća se nakon 11 godina režiji ovim filmom koji prati dvije obitelji na američkom jugu šezdesetih.
IZVAN KONKURENCIJE:
GLASNO I NEVJEROJATNO BLIZU (Stephen Daldry, SAD)
Adaptacija romana Safrana Foera u režiji Stephena Daldryja („Billy Elliot“, „Sati“) stiže u Berlin kao potencijalni trostruki oskarovac.
CVIJEĆE RATA (Zhang Yimou, Kina)
Režiser otvaranja pekinške olimpijade stiže u Berlin s novim spektaklom koji se bavi zloglasnim japanskim masakrom u Nankingu. Glavni junak filma je zapadnjak svećenik kojeg glumi Christian Bale.
HAYWIRE (Steven Soderbergh, SAD)
Produktivni svaštar Soderbergh u Berlin donosi akcijsko-špijunsku ludoriju u kojoj glavnu ulogu nosi kik-bokserica Gina Carano.
BEL AMI (D, Donnellan, N. Ormerod, V. Britanija)
Adaptacija de Maupassantovog romana zanimljiva je kao dosad najambicioznija „post-Sumrak“ uloga „vampira“ Roberta Pattinsona.
U ZEMLJI KRVI I MEDA (Angelina Jolie, SAD)
Film zbog kojeg se Jolie uspjela zavaditi i sa ženama Srebrenice i s Kusturicom i Dodikom.
KLJUČANICA (Guy Maddin, Kanada)
Briljantni kanadski nadrealist stiže u Berlin sa svojom novom, crno-bijelom stiliziranom snomoricom.
DEATH ROW (Werner Herzog, SAD)
Genijalni luđak novog njemačkog filma Herzog u ovom trosatnom dokumentarnom serijalu predstavlja sudbine ljudi koji u američkim zatvorima iščekuju smrtnu kaznu.