Transkript

Transkript je prijepis, ispis ili zapis. U sudskoj praksi na latinskome bio je zapisnik (doslovan zapis svega rečenoga), te ispis iz sudskog spisa. U genetici je transkript rezultat transkripcije tj. stvaranja identične ribonukleinske kopije neke sekvencije dezoksiribonukleinske kiseline (transkripcija se kao termin rabi i u leksikografiji, glazbi itd.).

U informatici je transkript jedan od računalnih programskih jezika. U posljednja doba se transkriptom najčešće naziva slovni ispis analognog magnetograma (magnetofonskog zapisa) ili suvremenijega digitalnoga zvučnog zapisa, u istražne i sudske svrhe. Oko uporabe tih transkripata izvan istrage i suda otvoreni su oštri politički sporovi u više evropskih zemalja. Jedni hoće ograničiti ili čak isključiti mogućnost objavljivanja transkripata utoliko što je prisluškivanje samo po sebi ograničavanje ustavne slobode govora i tajnosti komuniciranja, drugi smatraju da javnost ima pravo doznati činjenice o kazneno relevantnim ponašanjima, osobito javnih ličnosti.

“Transkript” je u hrvatskome tuđica (postoje preciznije inačice “prijepis”, “zapis” i “ispis”), internacionalni latinizam po latinskoj složenici “transcriptum”, participu pasivnome glagola “transcribo” (prepisujem), od “trans” (kroz) i “scribo” (pišem). Važnost Rima u širenju pismenosti po Zapadu Evrope zasvjedočena je time što je glagol “pisati” izveden iz latinskoga i u romanskim jezicima, i u germanskima (njemački: “schreiben”) i u keltskima (velški: “ysgrifennu”, irski: “scriobhaim”). Korijen je indoevropski “*skreibh-” (grepsti, urezati, škrabati), usp. grčki “skarifáomai” (obrubljujem, ocrtavam), engleski “scratch”.